Przykład Brzozy pokazuje, że Powstanie Wielkopolskie podeszło bardzo blisko Bydgoszczy. Na pamiątkę walk z 19 i 20 stycznia, gdy powstańcy zajęli Brzozę, co roku odbywają się uroczystości. Również odbyły się one w tym roku przyciągając społeczność gminy Nowa Wieś Wielka oraz wielu innych gości. Nie zabrakło pocztów sztandarowych i rekonstruktorów. Po złożeniu kwiatów pod pomnikiem odśpiewano rotę, którą wizualnie ubogacili kibice Zawiszy poprzez odpalenie rac.

- Tutaj odbyła się bitwa z 19 na 20 stycznia 1919 roku. W naszym przedszkolu był lazaret, polegli na tym wzgórzu zostali pochowani i pamięć po tych ludziach zawsze jest żywa – powiedział nam wójt gminy Nowa Wieś Wielka Wojciech Oskwarek - W momencie kiedy zostali pochowani, mieszkańcy Brzozy postanowili społecznie postawić im piękny pomnik. Taki pomnik jak widzimy dzisiaj został postawiony, a w roku 1940 uległ zniszczeniu przez okupanta. Potem powstała myśl, aby do tego pięknego pomnika wrócić, stąd prace rekonstrukcyjne.

Pomnik w pierwotnej wersji powstał w latach 20-tych. Jego ponowne odsłonięcie miało natomiast miejsce w styczniu 2012 roku, co było dość dużym wydarzeniem w naszym regionie.

Niestety Polacy z zajęcia Brzozy nie cieszyli się długo, gdyż dość szybko Niemcy przy użyciu pociągu pancernego zmusili ich do odwrotu w kierunku Nowej Wsi Wielkiej. Brzoza do Polski wróciła razem z Bydgoszczą – 20 stycznia 1920 roku, na mocy ustaleń Traktatu Wersalskiego.