- Małe miejscowości mają to do siebie, że do piątek pokolenia pamiętają o wielu sprawach – podkreślała dyrektor Muzeum Ziemi Szubińskiej Kamila Czechowska. Starsi szubinianie do dzisiaj pamiętają tych, co w 1919 roku walczyli o wolność Szubina, ziemi pałuckiej, kujawskiej i wielkopolskiej.

- Niektórzy za udział w najważniejszym, choć nie jedynym zwycięskim powstaniu zapłacili swoim życiem w czasach II wojny światowej – przypominała Czechowska - Pamięć o weteranach bardzo silna na terenie pałuckich rubieży Wielkopolski była bardzo silna w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Podkreślano ich udział w powstaniu, pamiętano o zbiorowej mogile.

Po powstaniu byli oni normalnymi szubinianami, którzy codziennie chodzili do pracy. Nie są to zatem dla nich anonimowi powstańcy, ale dawni sąsiedzi.