Publikacja dr. hab. Arkadiusza M. Tomczyka, prof. UAM oraz prof. Ewy Bednorz z Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM zawiera mapy podstawowych statystyk ciśnienia atmosferycznego, prędkości wiatru, nasłonecznienia, wilgotności powietrza, pokrywy śnieżnej czy zjawisk atmosferycznych z lat 1991–2020.

W opracowaniu najobszerniej reprezentowana jest temperatura powietrza wraz z jej pochodnymi charakterystykami, które – w dobie globalnego ocieplenia – również na obszarze Polski najszybciej się zmieniają.

„Porównanie map zawartych w atlasie z wcześniejszymi publikacjami wskazuje, że temperatura powietrza i jej pochodne charakterystyki (np. długość trwania termicznych pór roku, długość okresu wegetacyjnego) ulegają zmianie i postępujące ocieplenie dotyczy wszystkich sezonów roku. Wzrastają zarówno średnie, jak i ekstremalne wartości temperatury (maksymalne i minimalne), natomiast nie zostały jak dotąd pobite wcześniejsze absolutne rekordy temperatury w Polsce” – podkreślają autorzy publikacji.

Omawiając najważniejsze wnioski płynące z opracowania, autorzy podkreślają, że istotną cechą klimatu Polski jest duża zmienność statystyk klimatycznych z roku na rok i z sezonu na sezon, która została przedstawiona w atlasie dla cech termicznych i pluwialnych (związanych z opadami atmosferycznymi). „Za sprawą dużych wahań, synteza warunków klimatycznych nie może sprowadzać się do obliczenia wartości średnich, które nie oddają w pełni cech środowiska atmosferycznego. Trzeba wspomagać się wartościami skrajnymi i percentylowymi” – wskazali naukowcy.

Prof. Ewa Bednorz oraz dr hab. Arkadiusz M. Tomczyk, prof. UAM przypomnieli, że okres 30-letni jest uznawany za najkrótszy wystarczający do analiz klimatycznych, rekomendowany przez Światową Organizację Meteorologiczną (WMO).

Atlas skierowany jest do szerokiego grona odbiorców; w ocenie autorów będzie głównie przydatny w dydaktyce klimatologii i geografii (co było głównym powodem podjęcia opracowania), jak i we wszelkich – nie tylko naukowych – analizach środowiskowych.

„Atlas klimatu Polski (1991-2020)” jest dostępny tutaj.

Nauka w Polsce, Agnieszka Kliks-Pudlik

akp/ agt/