Walki o Monte Cassino zwane są też Bitwą o Rzym. Po jednej stronie mieliśmy 105 tys. żołnierzy reprezentujących kilka narodów m.in. Francje czy Kanadę, zaś z drugiej strony 80 tys. żołnierzy III Rzeszy, którzy mieli przewagę w postaci dobrych pozycji obronnych w górach.

Bitwa o Cassino – największa lądowa bitwa w Europie – była najcięższą i najkrwawszą z walk zachodnich aliantów z niemieckim Wehrmachtem na wszystkich frontach drugiej wojny światowej. Po stronie niemieckiej wielu porównywało ją niepochlebnie ze Stalingradem – pisze brytyjski historyk Matthew Parker.

Na przewagę Niemców wpływało też to, że przebywając na terenie klasztoru nie musieli się oni obawiać właściwie bombardowań i ostrzałów z artylerii ,gdyż obiektów sakralnych aliantom bombardować nie wolno było.

Wart obejrzenia materiał filmowy:

Pierwsze próby zdobycia wzgórza miały miejsce już w styczniu 1944 roku. Kluczowe znaczenie miał jednak udział 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa.

Nadeszła chwila bitwy. Długo czekaliśmy na tę chwilę odwetu i zemsty nad odwiecznym naszym wrogiem. Obok nas walczyć będą dywizje brytyjskie, amerykańskie, kanadyjskie, nowozelandzkie, walczyć będą Francuzi, Włosi oraz dywizje hinduskie. Zadanie, które nam przypadło, rozsławi na cały świat imię żołnierza polskiego. W chwilach tych będą z nami myśli i serca całego Narodu, podtrzymywać nas będą duchy poległych naszych towarzyszy broni. Niech lew mieszka w Waszym sercu. Żołnierze – za bandycką napaść Niemców na Polskę, za rozbiór Polski wraz z bolszewikami, za tysiące zrujnowanych miast i wsi, za morderstwa i katowanie setek tysięcy naszych sióstr i braci, za miliony wywiezionych Polaków jako niewolników do Niemiec, za niedolę i nieszczęście Kraju, za nasze cierpienia i tułaczkę – z wiarą w sprawiedliwość Opatrzności Boskiej idziemy naprzód ze świętym hasłem w sercach naszych Bóg, Honor i Ojczyzna – pisał 11 maja do swoich żołnierzy gen. Władysław Anders.

2 Korpus Polski po raz pierwszy zaatakował 12 maja by rankiem 18 maja móc odnieść ostateczny sukces. Przez kilka godzin jedyną wisząca flagą była nasza Biało-Czerwona. Dopiero później wywieszono także brytyjską.

Na polskim cmentarzu na Monte Cassino spoczywa ponad tysiąc żołnierzy. Jest to jedno z ważniejszych miejsc polskiej pamięci narodowej.

Polacy Monte Cassino zdobyli, choć Polska znajdowała się setki kilometrów dalej.