Jesteś tutaj: HomeKoronowo i PruszczOlszewka – zatopiona wieś

Olszewka – zatopiona wieś

Napisane przez  Igor Nigmański Opublikowano w Dobrcz i Koronowo piątek, 24 lipiec 2015 12:11

Zalew Koronowski to perełka na mapie zbiorników wodnych województwa kujawsko-pomorskiego. Powstał on w 1960 roku w wyniku przegrodzenia koryta Brdy w Pieczyskach. Dla wielu mieszkańców oznaczało to utratę swoich domostw.

Pomysł powstania zalewu sięga roku 1932. Jedna z głównych ulic w Koronowie nosi imię Karola Pomianowskiego. Mało jednak osób go kojarzy. A to właśnie on był inicjatorem powstania zalewu wraz z innym inżynierem Alfonsem Hoffmanem (ulica jego imienia to przedłużenie ulicy Karola Pomianowskiego w kierunku Samociążka). Pomysłu jednak nie zrealizowano przed II wojną światową. Pomimo to, po zakończeniu wojny powrócono do pomysłu i przeprowadzono badania geologiczne oraz studia terenowe. W 1955 roku dokonano rozgraniczenie terenu i wyznaczono linię brzegową. Prace rozpoczęto wiosną 1956 roku. Była to poważna inwestycja, w której brało udział 15 przedsiębiorstw z Polski i Czechosłowacji. Spiętrzanie wody zaczęto 1 czerwca 1960 roku. Nie obyło się bez problemów i turbozespoły w elektrowni w Samociążku ruszyły z kilkumiesięcznym opóźnieniem w listopadzie 1960.

 

Powstanie zbiornika całkowicie zmieniło krajobraz w okolicy. Rwąca, malownicza rzeka w okolicy miasta zmieniał się w rozległy Zalew Koronowski. Natomiast Brda w Koronowie, dotąd bardzo wartka zmieniła się w praktycznie martwe koryto. Jak spojrzymy na przedwojenne mapy możemy zauważyć jak wyglądały te tereny przed powstaniem Zbiornika Koronowskiego. Na mapie zauważymy także, nieistniejąca już miejscowość o nazwie Olszewka. To zatopiona wieś, która została zlikwidowana w momencie budowy tamy i elektrowni. Jak ona wyglądała, ile ludzi w niej mieszkało, co się stało z domami i ludźmi? Spróbuję to państwu przybliżyć.

 

Trudno dzisiaj ustalić początki istnienia tej wsi, niewątpliwie była ona jak większość okolicznych miejscowości własnością koronowskich cystersów i im podlegała. Wioska położona była w dolinie Brdy, pomiędzy Pieczyskami a Wymysłowem. Więcej o jej istnieniu, w szczególności w latach 1900-1960 dowiadujemy się z opracowania Zbigniewa Dolskiego. Od strony południowej pierwsze gospodarstwo należało do Józefa Baumgarta, dalej Władysława Warszawskiego i Medarda Gliszczyńskiego. Od strony wschodniej wieś graniczyła z lasem państwowym, za którym znajdował się majątek ziemski w Kręglu należący do Montowskiego lub Zwolińskiego. Z Kręgla wypływała struga, która wpływała do Brdy i rozdzielała miejscowość na połowę. Na strudze znajdował się solidny murowany mostek. Na północy osada graniczyła z lasem państwowym, za którym około kilometra istniał majątek ziemski w Wymysłowie. W 1933 roku w Olszewce było 21 domów mieszkalnych. Do Koronowa można było dostać się polną drogą przez Pieczyska, w drugą stronę – wzdłuż zagospodarowań do Wymysłowa i Wielonka. Przy drodze istniała także szkoła z czerwonej cegły, była to Jednoklasowa Publiczna Szkoła Powszechna Czteroodziałowa, założona w czasie zaboru pruskiego. Za szkołą znajdował się cmentarz pocholeryczny i ewangelicki. Najbliższy most, aby przedostać się przez Brdę mieścił się w Wymysłowie, najpierw konstrukcji drewnianej, później metalowej. Mieszkańcy Olszewski zajmowali się uprawą ziemi i hodowlą zwierząt, dorabiali przy wycince lasów. Przed Wymysłowem istniały dwie windugi, które służyły jako składnice drewna do spławu, gdzie mężczyźni zatrudniali się jako flisacy. W 1933 roku w miejscowości tej mieszkało 21 rodzin, w tym 5 rodzin narodowości niemieckiej. Pod numerem jeden mieszkał pan Jan Pukownik. Jego rodzina mieszkała w Olszewce od wielu pokoleń. Innymi rodzinami mieszkającymi w tej wsi byli m.in Mindakowie, Gołąbiewscy, Ziółkowscy, Heinrich, Koszuccy, Górscy, Link, Streich, Mroczkowie, Lange, Ograszkowie, Pukownikowie, Fleske, Kolittowie, Baumgart, Starzyńscy, Gillowie i Wiśniewscy.

 

W 1953 roku wydano decyzję zatwierdzającą budowę zapory ziemnej w Pieczyskach i elektrowni wodnej w Samociążku. Dla mieszkańców oznaczało to wysiedlenie i zburzenie ich domostw. Były to niewątpliwie bardzo trudne chwile dla okolicznej ludności. Ich domostwa, pola, często odziedziczane po swoich dziadach zostały zburzone i zalane. Sąsiedzi zostali rozłączeni. Wspólne relacje i przyjaźnie także. Wybudowano dla nich z funduszu państwowego w ramach rekompensaty za utracone mienie domy mieszkalne i budynki gospodarcze w Stopce, Okolu oraz Więzownie. Również każda rodzina otrzymała ziemię, której obszar uzależniony był od poprzedniego stanu. W 1960 roku z Olszewki wysiedlono 16 rodzin, jesienią cały obszar zniknął pod wodą. Do dzisiaj w Stopce i Okolu można spotkać mieszkańców Olszewki – wsi, która zniknęła z mapy.

 

Warte obejrzenia

« Kwiecień 2024 »
Pon Wto Śro Czw Pią Sob Nie
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Wiadomości z regionu