Prowadzenie refleksji nad tym faktem historycznym ma duże znaczenie dla  zrozumienia tożsamości Inowrocławia.  Za czasów panowania księcia Kazimierza I Kujawskiego i jego syna króla Władysława Łokietka Inowrocław przeżywał bowiem czasy świetności.

Inowrocław powstał około 1120 roku. Co do kwestii nadania praw miejskich historycy się spierają czy był to rok 1237 czy 1238. Mimo to Inowrocław jest miastem o dłuższej tradycji niż Toruń i znacznie dłuższej niż Bydgoszcz.

W 1233 roku książę Kazimierz Konradowicz otrzymał od ojca ziemie kujawską. Stąd też wziął się jego przydomek Kujawskiego. Rozszerzył on jednak swoje terytorium także o teren Wyszogrodu (dzisiejsza dzielnica Bydgoszczy Fordon, wówczas był to jeden z ważniejszych grodów) oraz o ziemię łęczycką.

Stolicą księstwa Kazimierza Kujawskiego był Inowrocław. Tutaj urodził się także jego syn król Władysław Łokietek, który miał duży wpływ w zjednoczeniu królestwa polskiego. Najmłodszym synem Łokietka był jeden z wybitniejszych polskich władców król Kazimierz III Wielki. Za czasów panowania tych władców Kujawy, a przede wszystkim Inowrocław przeżywały wielki rozkwit.

Inowrocław miał także szczególne znaczenie w czasie wielkiej wojny z krzyżakami, którzy zajmowali tereny dzisiejszego Pomorza. Król z nowej dynastii Władysław Jagiełło urzędował wówczas na inowrocławskim zamku.

Po pokonaniu krzyżaków pod Grunwaldem, a później pod Koronowem w 1410 roku, to właśnie na zamku w Inowrocławiu miała miejsce uczta na którą zaproszono pojmany krzyżaków, która przypieczętowała wielkie zwycięstwo Jagiełły nad zakonem.

O tym, że Inowrocław był ważnym miastem dla króla Jagiełły świadczy szczególny kult w tym miejscu poświecony jego żonie św. Jadwidze. Decyzją papieża Benedykta XVI od 2009 roku jest ona patronką tego miasta.

W jej obecności w 1387 roku w inowrocławskiej katedrze podpisano pakt pokojowy z wielkim mistrzem krzyżackim Konradem von Jungingenem. Jej zasługą miało być wynegocjowanie powrotu do korony polskiej ziemi Dobrzyńskiej (okolice dzisiejszego Świecia).

Jadwiga miała uprawiać surowe umartwiania, prowadziła także bardzo aktywną działalność charytatywną. W czerwcu 1997 roku papież Jan Paweł II ogłosił ją świętą.  W Polsce jej wspomnienie obchodzimy w dniu 8 czerwca.

Należy tutaj podkreślić, że św. Jadwiga była prawnuczką króla Łokietka i praprawnuczką księcia Kazimierza I Kujawskiego. Jej babcia Elżbieta Łokietkówna związała się z królem Węgier z dynastii Habsburgów – Karolem Robertem Andegaweńskim, stąd też jest ona postacią ważną także dla narodu Węgierskiego. Jej pomnik znajduje się w stolicy tego kraju Budapeszcie.

W Inowrocławiu im. św. Jadwigi nosi główna ulica, a na rynku inowrocławianie postawili jej pomnik.