Europoseł Krzysztof Brejza został posłem do Parlamentu Europejskiego w styczniu, gdy z mandatu zrezygnował Radosław Sikorski obejmując stanowisko ministra spraw zagranicznych. Brejza zatem ma tylko kilkotygodniowy staż w Parlamencie Europejskim. W październikowych wyborach do Sejmu RP Brejza zrobił w okręgu bydgoskim fenomenalny wynik uzyskując prawie 90 tys. głosów, choć startował dopiero z 3 miejsca. Był to najlepszy wynik w całym okręgu, co pokazało jego popularność, co z kolei mogło być czynnikiem decydującym o tym, że warto powierzyć mu otwieranie kujawsko-pomorskiej listy KO.

 

Pełne listy kandydatów musimy poznać do 2 maja – wtedy minie termin rejestracji. W przypadku PiS spekuluje się o kilku nazwiskach, w grę wchodzi urzędujący europoseł Kosma Złotowski, ale mówi się też np. o Marlenie Maląg, z kolei środowisko Zbigniewa Ziobry zabiega o kandydaturę krytykującego często Bydgoszcz toruńskiego polityka Mariusza Kałużnego.

 

Ordynacja w Polsce do Parlamentu Europejskiego jest dość skomplikowana, dlatego przedstawiciele pozostałych komitetów jak Trzecia Droga, Konfederacja, czy Lewica nie mają zbytnio szans na zdobycie mandatów – bowiem te trafiają do największych pod liczbą ludności okręgów, dlatego w grze są tak naprawdę w kujawsko-pomorskim tylko kandydaci KO i PiS, bowiem sondaże dają im powyżej kilkunastu mandatów w skali kraju. Nie jest jednak powiedziane, że będzie dwóch europosłów bo w latach 2004-2009 mieliśmy tylko jako kujawsko-pomorskie jednego przedstawiciela. Dużo zależeć będzie od frekwencji w wymiarze lokalnym.

 

Dla pozostałych trzech odcinków od Bydgoszczy do Torunia Zachód wnioski o wydanie ZRID już złożono, zatem mamy w tym momencie komplet wniosków. Odcinek toruński tak długo czekał, bowiem doszło przy wyborze wykonawcy do perturbacji – pierwotnie wybrano na początku 2022 ofertę firmy, która składała ją pół roku wcześniej i z uwagi na wysoką inflację nie chciała podpisać tego kontraktu. Wymusiło to konieczność ponownego wyboru najkorzystniejszej oferty, co sprawiło, że toruński odcinek ma najmniejsze zaawansowanie.

 

Pierwszy wniosek o ZRID złożono w lipcu ubiegłego roku dla odcinka Bydgoszcz Południe – Emilianowo wraz z budową obwodnicy Brzozy, kilka tygodni później taki wniosek złożono też dla odcinka Solec Kujawski – Toruń Zachód. W umowie zapisano, że wykonawca powinien uzyskać decyzję ZRID w ciągu 22 miesięcy od jej podpisania, dla tych dwóch odcinków te terminy minęły już w marcu, mamy zatem pewne opóźnienie. Obecnie dla obu odcinków trwają ostatnie uzgodnienia z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska.

 

1 grudnia wykonawca złożył też odcinek Emilianowo – Solec Kujawski.

 

 

W trzecim największym mieście kujawsko-pomroskiego we Włocławku wygrał Krzysztof Kukucki z Nowej Lewicy. W Grudziądzu reelekcję otrzymał Maciej Glamowski, który w przeszłości był związany z PO, ale odszedł z partii w atmosferze konfliktu – w 2019 roku wybory prezydenckie wygrał po raz pierwszy jako bezpartyjny.

 

W Inowrocławiu wybory wygrał Arkadiusz Fajok pokonując partyjnego kandydata Wojciecha Piniewskiego. Od Fajoka zaczyna nam się lista miast, którymi rządzić będą bezpartyjni. Dalej mamy Brodnicę, Świecie, Chełmno i Nakło nad Notecią rządzące przez Sławomira Napierałę, który jest ciekawą postacią, bo w przeszłości należał do SLD, ale w poprzednich wyborach był popierany przez PiS. Teraz do wyborów szedł jako bezpartyjny. TOP 10 zamyka Rypin i tu mamy burmistrza Pawła Grzybowskiego związanego z Prawem i Sprawiedliwością. Grzybowski zasłynął dwa lata temu wiecem byłego premiera Mateusza Morawieckiego w Rypinie, gdzie pojawili się przeciwnicy ówczesnej władzy i doszło do przepychanki z jego udziałem z osobą mającą krytyczny transparent. Zatem Rypin to największe miasto w regionie, w którym wygrał kandydat związany z PiS-em. Kolejna dziesiątka to już sami bezpartyjni burmistrzowie.

 

 

– Europa jest kontynentem, na którym temperatury rosną najszybciej. Wzrost jest tu około dwukrotnie wyższy od średniej światowej. Od 2020 roku odnotowaliśmy trzy lata o najwyższych dotychczas temperaturach, a od 2007 roku – 10 takich lat – mówi agencji Newseria Biznes dr Samantha Burgess, zastępczyni dyrektora Copernicus Climate Change Service.

 

Z raportu „Sytuacja klimatyczna w Europie w 2023 roku” wynika, że 2023 rok był albo najcieplejszym, albo drugim najcieplejszym rokiem w historii pomiarów, w zależności od zestawu danych. Temperatury w Europie utrzymywały się powyżej średniej przez 11 miesięcy roku. To był także rok wielu niechlubnych rekordów.

 

– Rekordowy odsetek Europejczyków był narażony na stres cieplny, występowały rekordowe temperatury powierzchni morza i w rekordowym tempie topniały lodowce. Byliśmy także świadkami ogromnej liczby ekstremalnych zjawisk, o których wiemy, że z powodu zmian klimatu prawdopodobnie będą coraz częstsze i bardziej nasilone, w tym największego pożaru lasów odnotowanego w Europie i ogromnej liczby burz i powodzi – mówi dr Samantha Burgess.

 

Przez cały rok średnia temperatura dla powierzchni wody dla oceanu w Europie była najwyższa w historii. W czerwcu Atlantyk na zachód od Irlandii i wokół Wielkiej Brytanii był dotknięty morską falą upałów, która została sklasyfikowana jako ekstremalna, a na niektórych obszarach nawet jako pozaekstremalna. Temperatury powierzchni morza były wówczas o 5 st. powyżej średniej.

 

Poza tym Europa doświadczyła o ok. 7 proc. więcej opadów, niż wynosi średnia z poprzednich lat. W jednej trzeciej rzek przepływy przekroczyły wysoki próg powodziowy, a w 16 proc. – dotkliwy próg powodziowy. Rekordowe lub prawie rekordowe przepływy rzek zaobserwowano m.in. w Loarze, Renie i Dunaju, w wyniku serii sztormów, które miały miejsce w okresie od października do grudnia. Według wstępnych szacunków z Międzynarodowej Bazy Danych Katastrof (EM-DAT) powodzie w 2023 roku dotknęły szacunkowo ok. 1,6 mln ludzi i odpowiadały za ok. 81 proc. strat gospodarczych wynikających ze skutków klimatycznych na kontynencie.

 

W Alpach z kolei doszło do wyjątkowej utraty lodu z lodowców (w ostatnich dwóch latach ubyło ok. 10 proc. ich objętości). Ma to związek z gromadzeniem zimą ilości śniegu poniżej średniej oraz z falami upałów latem. Skutki ocieplenia widać także w regionie arktycznym. Rok 2023 był piątym najcieplejszym rokiem w historii Arktyki, a wszystkie te lata miały miejsce po 2016 roku.

 

Początek 2024 roku przynosi kolejne rekordy. Na całym świecie marzec był 10. miesiącem z rzędu, który pobił rekord temperatury. Z kolei średnia temperatura z ostatnich 12 miesięcy (kwiecień 2023 – marzec 2024 roku) jest najwyższa w historii pomiarów – o 0,7 st. C powyżej średniej z lat 1991–2020 i 1,58 st. C powyżej średniej przedindustrialnej z lat 1850–1900.

 

– Wiele osób pamięta, że 1,5 st. C to bardzo istotny próg ze względu na porozumienie paryskie, w ramach którego wszystkie kraje świata zobowiązały się, o ile to możliwe, ograniczyć wzrost temperatur do 1,5 stopnia w porównaniu do okresu przedindustrialnego. Należy koniecznie zaznaczyć, że fakt, iż mieliśmy 12 czy 13 miesięcy z temperaturami wyższymi o 1,5 st., nie oznacza od razu, że nie spełniamy zobowiązań porozumienia paryskiego. Dotyczy ono bowiem długoterminowego trendu związanego z temperaturami wyższymi o 1,5 stopnia w okresie 20 lat. Jednak fakt, że mieliśmy pierwszy rok takiego okresu, który byłby sprzeczny z postanowieniami porozumienia, nie jest dobrą wiadomością i pokazuje nam, że nadal nie jesteśmy na dobrej drodze – podkreśla zastępczyni dyrektora Copernicus Climate Change Service.

 

Wejście na dobrą drogę jest o tyle konieczne, że skutki zmian klimatycznych są widoczne praktycznie w całej Europie, a ekstremalne zjawiska pogodowe dotykają milionów ludzi.

 

– Im cieplejsza jest atmosfera, tym częstsze i bardziej intensywne są ekstremalne zjawiska pogodowe. Dlatego te ekstremalne zdarzenia z 2023 roku – fale upałów, powodzie, silne burze, topniejące lodowce, pożary lasów – prawdopodobnie zostaną z nami w przyszłości, o ile nie zmniejszymy naszych emisji gazów cieplarnianych – komentuje dr Samantha Burgess.

 

Rekordowa liczba dni z ekstremalnym stresem cieplnym i coraz więcej dni z przynajmniej silnym stresem cieplnym spowodowały, że śmiertelność związana z upałami jest na coraz wyższym poziomie. W ciągu ostatnich 20 lat wzrosła o ok. 30 proc. Szacuje się, że ten wzrost dotyczy 94 proc. monitorowanych regionów Europy. Oprócz fal upałów również inne ekstremalne zjawiska pogodowe miały poważny wpływ na zdrowie Europejczyków w 2023 roku. Według wstępnych szacunków pochodzących z Międzynarodowej Bazy Danych Katastrof (EM-DAT) 63 osoby straciły życie w wyniku burz, 44 osoby w wyniku powodzi i 44 w związku z pożarami. Straty gospodarcze związane z pogodą i klimatem oszacowano na ponad 13,4 mld euro.

– Musimy jednocześnie się przystosować i podejmować działania ograniczające skutki zmian klimatu – ocenia ekspertka C3S. – To nie jest problem przyszłości, tylko teraźniejszości. Jeśli przyjrzymy się poszczególnym zjawiskom, to widzimy, że są bardzo od siebie różne i wpływają na nas w odmienny sposób w zależności od tego, czy mieszkamy na wsi, czy w mieście. Musimy jednak zapewnić dobry przepływ informacji i przystosować się do cieplejszego klimatu w Europie poprzez zadbanie o osoby bardziej narażone na skutki stresu cieplnego. Musimy się też przygotować na więcej podtopień i bardziej ekstremalne zjawiska pogodowe i upewnić się, że odpowiednie informacje są dostępne, że obywatele rozumieją komunikaty wysyłane z wyprzedzeniem i odpowiednio na nie reagują.

 

Drugi konieczny warunek to zintensyfikowanie wysiłku na rzecz dalszego ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Jak podkreśla dr Samantha Burgess, pozytywne jest to, że mamy już ku temu odpowiednie narzędzia i technologie, które wykorzystujemy w coraz większym stopniu. W 2023 roku odnotowano rekordowy odsetek rzeczywistej produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w Europie, który wynosił 43 proc. Zwiększona aktywność burzowa od października do grudnia skutkowała ponadprzeciętną produkcją energii wiatrowej.

 

– W 2023 roku w całej Europie korzystaliśmy z odnawialnych źródeł energii w większym stopniu niż kiedykolwiek. Udział energii ze źródeł odnawialnych przewyższył udział tej wytwarzanej z paliw kopalnych – wyjaśnia zastępczyni dyrektora Copernicus Climate Change Service. – W niektórych aspektach idziemy więc w dobrym kierunku, ograniczając nasze uzależnienie od paliw kopalnych, ale nie robimy tego odpowiednio szybko. W rzeczywistości bowiem, w kontekście przyszłych zmian klimatu, liczy się każda dziesiąta część stopnia.

Gulewski wygrał już w pierwszej dość wyraziście nad Zaleskim. Druga tura lubi się rządzić swoimi prawami, ale w tym wypadku niespodzianek nie było – Gulewski zdobył równe 65% głosów w stosunku do 35% Michała Zaleskiego. Jest to zatem zdecydowana przewaga – mówimy o ponad 18 tys. głosów.

 

 

We Włocławku przegrywa z kolei kandydat Koalicji Obywatelskiej. Nowym prezydentem Włocławka został wybrany obecny senator Krzysztof Kukucki, który również wygrał zdecydowane zwycięstwo w pierwszej turze. W drugiej był faworytem i wygrał nieco mniej zdecydowanie w stosunku 56,3% do 43,7%.

 

Po tym jak Kukucki złoży w maju ślubowanie i obejmie obowiązki prezydenta, przestanie być senatorem. Senatorowie wybierani są w jednomandatowych okręgach wyborczych, zatem mieszkańcy okręgu włocławskiego za kilka tygodni będą znowu głosować i wybierać senatora w miejsce Kukuckiego.

 

Jeżeli chodzi o największe miasta województwa – to dogrywka odbywa się w Toruniu i w Grudziądzu. W pierwszym z miast pierwszą turę wygrał popierany przez PO Paweł Gulewski z kilkunasto procentową przewagą nad wieloletnim prezydentem Michałem Zaleskim. We Włocławku faworytem wydaje się senator Krzysztof Kukucki, który zdecydowanie pokonał urzędującego prezydenta Marka Wojtkowskiego.

 

W zachodniej części województwa szczególnie ciekawe pojedynki zapowiadają się w Inowrocławiu, w Białych Błotach i w Osielsku. W powiecie bydgoskim druga tura odbywa się dodatkowo w Solcu Kujawskim, w Dobrczu oraz w Nowej Wsi Wielkiej. W powiecie inowrocławskim wybory będą się odbywać natomiast: w gminie wiejskiej Inowrocław, w Gniewkowie, w Złotnikach Kujawskich i w Janikowie. W powiecie nakielskim druga tura odbywa się w Sadkach i Kcyni, a w żnińskim tylko w Rogowie.

 

W kujawsko-pomorskim zatrzymano w 2023 roku 7113 pijanych kierowców – to czwarty najwyższy wynik w liczbach bezwzględnych, ale jak przeliczymy go na populację, to w kujawsko-pomorskim zatrzymano aż 35,4 pijanych kierowców na 10 tys. mieszkańców. To najwyższy wynik w kraju.

 

 

- Nie ma żadnego usprawiedliwienia dla osób, które decydują się na prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu. Jeśli konfiskata samochodu to mało, to warto mieć świadomość, że jeśli pijany kierowca spowoduje wypadek, to jego polisa OC pokryje szkody osób pokrzywdzonych, ale nie zapewni mu ochrony finansowej. W takiej sytuacji ubezpieczyciel zażąda zwrotu wszystkich poniesionych kosztów – należy mieć świadomość, że mogą to być bardzo wysokie kwoty. Suma gwarancyjna dla ubezpieczenia OC, czyli maksymalna wartość szkody, do której odpowiada ubezpieczyciel, wynosi obecnie ponad 1 mln euro dla szkody w majątku i ponad 5 mln euro dla szkód osobowych – mówi Katarzyna Gaweł, ekspertka rankomat.pl.

 

Pijani kierowcy są najmniejszym problemem w województwie malopolskim, gdzie na 10 tys. osób zatrzymano 17,1 osoby. To ponad dwa razy mniej niż w kujawsko-pomorskim.

 

Rok 2020 był pierwszym, w którym w skali kraju stwierdzono mniej niż 100 tys. pijanych kierowców. Przed 2014 rokiem było to jednak jeszcze ponad 150 tys.

 

 

Zamawiającym pociągi w tym wypadku jest Województwo Kujawsko-Pomorskie, które użyczać będzie pociągi przewoźnikom realizującym przewozy dotowane przez Województwo.

 

Jakiś czas temu Polregio chwaliło się przyznaniem z KPO 780 mln zł na zakup 98 pociągów dla całej Polski. Przewoźnik krytykuje co prawda zmniejszenie alokacji do 26% wartości pociągów, gdy wciąż Polregio liczy na 84% dofinansowanie. Najwięcej pociągów z tej puli miałoby trafić do województwa małopolskiego – 20. Po 14 pociągów planuje się dla łódzkiego i warmińsko-mazurskiego. Województwa kujawsko-pomorskiego nie ma w tych planach, bowiem nie było współpracy samorządu województwa przy tym wniosku.

 

Na dzisiaj pozostaje zatem jedynie plan zakupu 7 pociągów od PESA – co wyczerpie całą alokację z programu operacyjnego dla kujawsko-pomorskiego. Ewentualną szansą mogą być jakieś środki z KPO.

 

W 2022 roku PESA dostarczyła 5 nowych pociągów typu Elf dla kujawsko-pomorskiego.

 

 

Ordynacja w Polsce do Parlamenty Europejskiego jest nieco skomplikowana, przez co województwo kujawsko-pomorskie nie jest najbardziej atrakcyjnym okręgiem do kandydowania, w szczególności dla mniejszych komitetów. Konkretem jest to, że związany z Bydgoszczą polityk Konfederacji Marcin Sypniewski ma być liderem listy na Śląsku – zatem można powiedzieć, że tym razem nie przyjmujemy spadochroniarza, ale przyjmujemy. Praktycznie szansę Sypniewskiego dzięki temu wzrastają, bo populacja województwa śląskiego jest ponad dwukrotnie większa niż kujawsko-pomorskiego. W wyborach do PE najpierw dokonuje się podziału mandatów w skali kraju, następnie uzyskane mandaty dzielone są według regionów i tutaj niestety decyduje populacja – w kujawsko-pomorskim komitety, które w skali kraju zdobędą mniej niż 10 mandatów, mają niewielkie szansę na mandat. Nie wiadomo jak Sypniewski zostanie przyjęty na Śląsku i czy Ślązacy nie pójdą za bardziej lokalnymi kandydatami Konfederacji.

 

Konfederacja w kujawsko-pomorskim najprawdopodobniej postawi na spadochroniarza z Berlina, bliskiego współpracownika Grzegorza Brauna Slawomira Ozdyka. Kandydował on pół roku do Sejmu z okręgu bydgoskiego oraz teraz do sejmiku z inowrocławsko-nakielskiego, ale uzyskiwał dość słabe wyniki. Ozdyk utrzymuje podejrzane kontakty z białoruskimi politykami oraz oskarżanym o terroryzm Włochem Roberto Fiore.

 

W PiS właściwie nic nie wiadomo

Województwo Kujawsko-Pomorskie w Parlamencie Europejskim od dwóch kadencji reprezentuje europoseł Kosma Złotowski. Raczej PiS w naszym województwie mandat zdobędzie w czerwcu, ale trudno powiedzieć kto otworzy listę. Prawo i Sprawiedliwość po przegranych wyborach parlamentarnych ma sporo byłych ministrów do zagospodarowania, na dodatek sondaże wskazują, że wynik będzie gorszy niż w 2019 roku, zatem mandatów PiS będzie mniej, a to prowadzi do tego, że robi się ciasno.

 

Spekuluje się, że z kujawsko-pomorskiego mogłaby kandydować jako jedynka była minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg. W rządzie premiera Mateusza Morawieckiego zasiadała od 2019 roku do samego końca w grudniu 2023 roku. Są też głosy, że listę mógłby otwierać były minister Łukasz Schreiber, w jego wypadku oznaczałoby to pewne zesłanie z krajowej polityki. PiS lubi zaskakiwać – o tym, że listę parlamentarną w październiku otworzy Paweł Szrot dowiedzieliśmy się na kilka dni przed rejestracją list, co może zapowiadać ciekawy przełom kwietnia i maja. Ambicje europejskie posła Szrota również się przewijają, ale raczej nie ma on przebicia politycznego, aby dostać jedynkę.

 

W PO niby jest lider

Nie wiadomo w jakiej konfiguracji pójdzie Koalicja Obywatelska, czy samodzielnie, czy może z Nową Lewicą. Naturalnym liderem listy w kujawsko-pomorskim wydaje się europoseł Krzysztof Brejza, ale jak słyszymy nie wszyscy są zwolennikami tego rozwiązania.

 

Trzecia Droga za dużych szans w naszym województwie, podobnie jak Konfederacja, nie będzie mieć. Tutaj przewija się na razie nazwisko wicewojewody Michała Koniucha, który z racji tego, że jego centrum życiowym są okolice Warszawy też nie jest tutejszy. Nie wiadomo, czy PSL nie włączy się w walkę o obsadę jedynki, przy czym kujawsko-pomorskie to nie okręg dający mniejszym partiom szansę na mandaty.

 

 

K-PTS to spółka należąca do Województwa Kujawsko-Pomorskiego, którą charakteryzuje to, że większość jej autobusów nadawałaby się do muzeum, ale póki co wozi pasażerów, a innym uczestnikom ruchu z uwagi na swoją wiekowość się rzuca w oczy. Pytanie czy środki z KPO trafią tylko do tego jednego przewoźnika jest o tyle zasadne, że obsługuje on głównie południową i wschodnią część województwa, zatem powstaje pytanie, czy również skorzystają z tego mieszkańcy pozostałej części województwa?

 

Tabor ma jeździć na liniach o charakterze użyteczności publicznej – czyli dotowanych przez województwo. Celem dofinansowania ma być utrzymanie funkcjonowania połączeń zagrożonych likwidacją z powodu starych autobusów. Formalnie autobusy stałyby się własnością województwa, które użyczałoby je przewoźnikowi lub przewoźnikom.

 

W półnoncozachoniej części Bydgoszczy funkcjonują głównie prywatni przewoźnicy, którzy jakoś radzą sobie w warunkach rynkowych. Są jednak też deficytowe trasy, gdzie pojawiają się oczekiwania mieszkańców nawet dotowania przewozów – chociażby pomiędzy Bydgoszczą i Sępólnem Krajeńskim oraz resztą powiatu sepoleńskiego.

 

Z tego powodu warto mieć na tę sprawę oko. W szczegółności, że był już pomysł, aby ze środków europejskich z perspektywy 2014-2020 bezkonkursowo wesprzeć K-PTS w wymianie taboru. Na faworyzowanie jednego podmiotu nie zgodziła się jednak Bruksela i ostatecznie w tamtej perspektywie nie zrealizowano zamiarów taborowych.