Był to dzień niezwykle uroczysty i podniosły, do którego zamieszkujący Bydgoszcz Polacy przygotowywali się niezwykle długo. Było ich jakieś kilkanaście tysięcy, ale nie można powiedzieć, że byli bierni. Wiele pokoleń polskich bydgoszczan stawiało opór polityce germanizacyjnej. Mieli trudniej niż poznaniacy, ale duch polskości w Bydgoszczy nigdy nie umarł. Swoją zasługę w tym mieli duchowni Kościoła katolickiego, co zręcznymi słowami uwiecznił później na kartach historii wybitny bydgoski literat Adam Grzymała-Siedlecki - Tylko polską mową rozmawiało się z Władzą nad władzami.

Przejęcie Bydgoszczy przez władze polskie było realizacją założeń Traktatu Wersalskiego z czerwca 1919 roku, który wynegocjowali Ignacy Jan Paderewski i Roman Dmowski. Nie byłoby jednak tego traktatu w tym kształcie, gdyby nie zwycięskie Powstanie Wielkopolskie oraz krew przelana przez Polaków na różnych frontach I wojny światowej. Chociażby we Francji, gdzie Błękitna Armia gen. Hallera broniąc Paryża, budowała podmiotowość wielkiego polskiego narodu, który nie miał jednak swojego państwa.

Co roku dla uczczenia tych wydarzeń spotykamy się 20 stycznia w zadumie. Dzisiaj uroczystości odbyły się przed pomnikiem Wolności na Placu Wolności, na wprost od płaskorzeźby poświęconej wydarzeniom z dnia 20 stycznia 1920 roku.

- Jesteśmy dumni z naszych przodków, którzy w tamtym czasie wzięli się do ciężkiej i sumiennej pracy, aby stworzyć od nowa polską administrację, urzędy, szkoły – mówił dzisiaj prezydent Bydgoszczy, Rafał Bruski – Wspominamy Jana Maciaszka, pierwszego gospodarza polskiej Bydgoszczy. Wspominamy Ignacego Jana Paderewskiego, obrońce zapisania polskiej racji w Traktacie Wersalskiej, wspominamy Jana Biziela. Niczym byłyby najpiękniejsze o Polsce słowa, gdyby Polski zabrakło wówczas w sercach Polaków, gdyby zabrakło ich ciężkiej pracy. Jesteśmy dzisiaj dumni z polskich bohaterów 20-lecia międzywojennego, ale pamiętamy także przy tej okazji o bohaterach lat późniejszych, o tych którzy bronili polskiej niepodległości na frontach II wojny światowej. Wspominamy dzisiaj chociażby Mariana Rejewskiego.

Po części oficjalnej uroczystości na Starym Rynku odbyły się wydarzenia przygotowane przez Miejskie Centrum Kultury. Po godzinie 15:00 na schodach biblioteki miała miejsce inscenizacja wydarzeń z 19 stycznia 1920 roku, gdy pod wieczór niemiecki burmistrz Hugo Wolf przekazał władze nad miastem komisarycznemu prezydentowi Bydgoszczy Janowi Maciaszkowi. Inscenizację można obejrzeć:

Tym wydarzeniem Naczelna Rada Adwokacka zainaugurowała ogólnopolskie obchody 100-lecia polskiej adwokatury. Więcej piszemy - NRA oddaje hołd prezydnetowi Maciaszkowi